Truyện này em mới nhớ lại, mẹ hồi đó có kể cho em nghe chuyện ông ngoại thời trẻ. Cái này cũng ở quê em, nhưng hồi lâu lắc rồi. Các bác còn nhớ cái miễu thiêng, lúc nhỏ ông Ba trốn nhà vào đó lấy đồ cúng ăn chứ? Hồi đó ông em mới hơn hai mươi. Chắc vào khoảng năm ba mươi bốn mươi…

Thuở ấy chiến tranh, người ngã xuống không phải ít. Trong đó trai tráng quê em đi lính cũng nhiều. Hòa bình một số người về, một số không về được. Để tưởng nhớ, làng lập cái đền. Nói là đền thì hơi quá, chính xác nó là cái miễu cũ, nhỏ thôi. Cử thêm một chú bộ đội bị cụt chân do mảnh bom trông coi quét dọn.

Nói một chút về cái miễu. Nó vốn là nhà của một cụ già trong làng. Trước cả nhà cụ bị ngộ độc gì ấy, mỗi cụ thoát, còn vợ con chết cả. Cụ sống một mình, chả hiểu buồn chán hay sao đó, một ngày kia người ta thấy cụ vác túi ra khỏi làng. Cứ nghĩ là cụ đi chơi một hai ngày rồi về, mãi không thấy. Qua nhiều năm căn nhà chính thức bỏ hoang. Mà vị trí lại đẹp, ngay giữa làng. Thôi bỏ cũng phí, thế là trai tráng bỏ công tu chỉnh lại, rồi nhang đèn. Nhà nhà đến đó thắp nhang. Một thời gian miễu khá nhộn nhịp, nhưng sau đó thì thưa dần. Thời đó có mấy ai dư dả để mà ngày nào cũng đi thắp hương khấn vái? Lo ăn chưa xong. Vài chục năm sau thế chiến II nổ ra, cái miễu trở thành nơi cúng vái của các mẹ, các chị có chồng con đi lính. Rồi tiện thể người ta cúng vái các linh hồn liệt sĩ ở đó luôn.

Bên cạnh cái miễu là giếng làng. Nước sinh hoạt của cả làng là đây. Nước sông chỉ dùng để tưới cây, hay chăn nuôi, còn ăn uống tắm rửa phải sạch sẽ, mới chống được bệnh. Những năm này bệnh tật liên miên, mà thầy thuốc không nhiều, để mắc bệnh thì rất phiền toái. Ông cố em chủ ý xây cái giếng này để mọi người có nước sạch dùng tránh bệnh tật vớ vẩn.

Điều đáng nói ở đây, cái miễu này từ khi lập ra, đã được xác nhận là miễu linh. Còn linh thế nào thì để part sau

***************

Năm đó ông ngoại em còn chưa lấy bà ngoại. Thanh niên trai tráng, hồi đó tuổi này tay bồng tay bế rồi, nhưng ông đi du học nên tư tưởng thoải mái, dù gái hay trai, chỉ hai là đủ Mặc cho người nhà thúc dục ông vẫn phơi phới, thanh niên trai tráng, cưới vợ sớm làm gì? Tổ chuốc trách nhiệm, cứ thế này tự do muốn làm gì thì làm, còn không thoải mái sao?

Ông ngoại em không lanh lợi như ông Ba, cái đấy trời sinh, chỉ có học vấn và tầm nhìn. Ông ít nói, trầm tĩnh, không tham vọng. 5 năm tiếp cận nền văn minh khác không khiến ông mất đi gốc rễ và định kiến. Ông về làng phụ cố coi gia sản. Tính ông dễ gần, lại hay giúp người nên dân thương lắm.

Thấm thoát đã hơn chục năm từ ngày lập miễu. Miễu này qua thời gian, vô số chuyện khiến mọi người kháo nhau: Miễu linh. Dân làng tuy không còn đến cúng bái nhiều như xưa, nhưng nhang đèn hoa chuối vẫn đầy đủ. Chú bộ đội được phân giữ miễu luôn hoàn thành trách nhiệm của mình, cho đến khi mất. Chú trúng gió mất. Đêm đấy chú uống rượu với mấy ông trong làng, về đến miễu lăn đùng ra đi-văng ngủ. Sáng có mấy cô trong làng tới thắp nhang mới biết.

Lại qua thêm 2 tháng…

Ào…

Cảm nhận dòng nước mát lạnh xối từ trên đầu xuống, cô H phát ra tiếng rên nhẹ kiều mỵ, cả người run run hưởng thụ. Hôm nay cô đi ăn giỗ xa, về đến nhà cũng đã khuya. Đi đường cả ngày bụi bặm bám đầy mặt. Tính sạch sẽ, cô xách gàu ra giếng làng múc nước tắm. Bình thường mấy cô trong làng vẫn ra đây xối nước, kỳ cọ. Các bác đừng hiểu lầm, vẫn mặc quần áo nhé, bác nào gạch bậy bạ em phồng tôm phát chết luôn .

Hôm nay trăng tròn. Xung quanh tiếng côn trùng kêu rả rích. Cách đó tầm 30m lại là cái miễu linh, kết hợp với màn đêm thật khiến người ta sợ hãi. Cũng có hơi ớn lạnh, nhưng cô H ngày ngày vẫn ra miễu thắp nhang. Sợ là mấy người xấu sợ, chứ mình cả đời không làm gì trái lương tâm, sợ cái gì? Nghĩ vậy
cô trấn tĩnh lại, múc gàu nước cuối cùng.

Tõm…

Cô H thấy có gì đó không đúng. Quái lạ. sao gàu nước lại nặng thế này? móc trúng cái gì à? Cô buông gàu, lại kéo lên. Vẫn nặng. Hay là vướng vào cái gì? Trời đêm, trăng sáng nhưng chỉ đủ để thấy miệng giếng. Cô kéo thử, thì ra vẫn lên. Chắc là cành cây thôi-cô H thầm nhủ. Ráng kéo lên được một khúc, cô buông gàu hét lên thành tiếng!

Một bàn tay gầy gò bám vào miệng giếng, một gương mặt đàn ông nhe hàm răng trắng ởn đang cười với cô!

Cô H ra sức chạy, chạy mãi, quay đầu lại thì chẳng thấy gì nữa. Nhưng cô vẫn cố hết sức chạy về nhà. Sáng hôm sau người ta chẳng tìm thấy cái gàu của cô ở giếng, mà là ở trong cái miễu…

***************

Người bạo miệng thì bảo thần hồn nhát thần tính, kẻ nhát gan thì sợ ma quỷ. Mỗi người một kiểu, dạo đấy cũng chẳng ai ra giếng ban khuya nên không có chuyện gì xảy ra. Rồi sự việc cũng chìm đi, hàng ngày người ta vẫn ra múc nước tắm rửa bình thường cho đến khi…

Đêm đó là hội làng gì đó, em cũng chả rõ lắm chuyện cả thế kỷ trước, nhưng mà ông cố đang ở trên tỉnh, nên ông ngoại là con cả đi thay. Ông nốc rượu, ông mời, ông say…

Làng cử một người đưa ông về nhà. Ông chân nam đá chân chiêu liểng xiểng, đến cái giếng, thấy sẵn gàu nước của ai bỏ quên, người thanh niên dừng lại múc nước rửa mặt. Ông ngoại thì ú ớ hát mấy câu không rõ nghĩa. Chợt ông im bặt. Người kia rửa mặt xong quay lại thấy ông đang ngã ngồi dưới đất, nhìn về phía cái miễu. Anh vội nhìn theo hướng ông ngoại nhìn. Ủa, có gì đâu? Vẻ mặt ông ngoại như là gặp cái gì khủng khiếp lắm. Đột nhiên ông hét to rồi chạy về phía đình làng. Người kia cũng chạy theo, mặc dù chẳng biết tại sao ông ngoại lại có hành động như thế. Chợt nhớ đến câu chuyện mấy hôm trước của cô H, anh toát mồ hôi lạnh.

Đình làng nằm ở đầu làng, còn cái miễu nằm giữa làng, cách nhau khoảng mấy cây số. Đình làng vốn là nơi thờ tổ, thờ phật, còn cái miễu lập ra để thờ vong, thờ các bác. Ông ngoại tuy rằng sợ điếng hồn, tỉnh cả rượu, nhưng nhờ vậy mà thanh tỉnh. Đình là nơi thiêng liêng, ma quỷ bất xâm. Chỉ cần tới được đó là an toàn, có gì mai tính tiếp. Vừa nghĩ ông vừa quay đầu lại. Ông giật nảy mình khi thấy một người đàn ông tóc xõa, trần truồng bò theo ông sát nút, còn người thanh niên kia thì không thấy đâu. Nghĩ rằng người kia bị hại, ông cắn răng chạy nhanh, thì con ma cũng tăng tốc. Được một lát, đuối sức, chạy không nổi nữa, con ma lại chạy chậm lại. Dường như có liên hệ gì đó… Ông ngoại lóe lên một suy nghĩ. Ông dừng hẳn lại nhìn con ma. Đến giờ ông mới có cơ hội nhìn kỹ nó. Là một người đàn ông, tóc xõa, khắp người phù thũng, làn da trắng bệch. Đôi mắt thống khổ, nụ cười cùng với hàm răng khủng bố khiến lòng ông ngoại em run lên từng hồi.

Suy đoán của ông ngoại em, sai! Con ma vẫn tiếp tục lao tới. Ông cuống cuồng lao đầu chạy, chạy mãi, chạy cho đến khi té lăn ra, ông quay lại nhìn. Đập vào mắt ông là khuôn mặt của nó…

– He…he…

Ông ré lên một tiếng rồi bất tỉnh…

Sáng hôm sau người ta phát hiện ra ông ngoại nằm trên bậc thềm của đình làng. Ra là ông đã chạy tới đình rồi. Trên vai ông là vết cào. Chuỗi hạt ông đeo cũng không cánh mà bay. Anh thanh niên kia thì rõ ràng chạy theo ông ngoại nhưng sáng hôm sau lại tỉnh dậy ở bờ sông…

Từ hôm đó không còn ai gặp lại con ma nữa. Người ta bảo rằng con ma bị diệt vì phạm vào đất thánh (tức là vào phạm vi đình làng). Có người thì bảo vì nó động vào chuỗi ngọc phật của ông ngoại nên thần hình câu diệt. Còn có lời đồn rằng con ma vẫn chưa chết, nó chỉ quanh quẩn đâu đó trong làng trị thương và chờ cơ hội báo thù…