Cụ mình điền chủ, giao du rộng với Nho giáo và thầy bà người Tàu, đến thời ông Nội mình được học chữ Nho, chữ Tàu và thừa hưởng nhiều tài liệu, vật dụng, sách tiếng Tàu. Ông Nội là trí thức thời trc CM, sau tham gia và hoạt động CM (1937 tại liên khu III Hà Nam Ninh) do biết chữ Tàu nên đc dịch tài liệu từ tiếng Tàu qua tiếng Việt +viết- rải truyền đơn. Kể lý lịch hoạt động CM để hiểu sau này thời bình, ông Nội bị giằng xé giữa kiến thức địa lý cúng bái vs tư tưởng CM văn hoá bài trừ mê tín dị đoan.

Xuất ngũ về sinh hoạt Đảng tại địa phương những năm 80 xây dựng lại nông thôn nên đề ra mấy cái vụ tận dụng ván áo quan tài, cột kèo vật liệu đình chùa về dựng nhà, nấu đồng đúc công cụ lao động cho bà con nông thôn quanh làng nên xảy ra nhiều dị nghị mê tín đại loại như ngủ trong nhà ko an giấc, giữa đêm hay nghe tiếng đoàn người chạy rầm rập quanh nhà, trên mái, có tiếng khóc than đòi nhà, đòi giường, nồi niêu nấu cơm xong nhanh hư, dao cuốc dễ gây tai nạn, máu bám vào nông cụ chuyển màu lạ hoặc mãi ko khô…

Ban đầu thì cũng đi tư tưởng, sau ko có tác dụng với bà con nên giằng xé, dấu tranh tư tưởng mãi rồi cuối cùng lục hòm gỗ lấy sách cũ ra đọc rồi cúng bái làm phép. Nhẹ thì cúng kiến rải muối gạo vòng quanh nhà, dán bùa… nhà nào ko hết thì đi gỡ đá xanh ở sân đền chùa về đục đẽo chữ chôn ở cổng, ở góc vườn, ở giếng, hoặc làm bản lề cửa cổng. Hết thì hết thật, nhưng bản thân Ông Nội bị dị nghị cả trong dân lẫn sinh hoạt Đảng, dẫn tới cả nhà bị cô lập, bị “đánh tư tưởng” thời kỳ hợp tác xã, mấy bác và Bố mình ở đơn vị bị ảnh hưởng rồi bị gọi hết về địa phương.

Sau những năm 90 thì mọi thứ lại đổi khác, được phân công lại chức vụ, công tác, nhưng ông Nội đe nạt, thế là “thoát ly” hết khỏi miền Bắc. Ông Bà Nội ở lại thì dân quanh đó tự nhiên đổi thái độ sang kính nể và hay nhờ vả mấy vụ cúng kiến, xem xét đất đai mồ mả nọ kia. Đến giờ lâu lâu về Quê vẫn nghe mấy ông bà lớn tuổi kể mãi mấy chuyện về ông Nội. Do cũng nghe kể lại nên chỉ đại khái vậy thôi, nếu kể chi tiết thì buộc phải thêm thắt. Các bạn thấy hứng thú thì quote mình chỉ kể khoảng chục câu chuyện có mặt mình tại đó luôn. Bởi trc khi về ở vs Bố Mẹ mình thì mình có cả tuổi thơ sống cùng ông Nội.

Báo trước là ko hề ma mị, hay thấy vong thấy hồn gì đâu nhé. Chuyện về ông Nội, tự bấm đc thời gian thác, chuyện trụ đá, bia đá, non bộ quanh nhà ông Nội, chuyện 3 lần 10 năm có 1 người chết, chuyện bốc mộ ông Nội, và chuyện ông tự trấn nhà của mình….

Kể chuyện ông Nội. Không rõ mấy người am tường về địa lý thiên cơ j j đó như thế nào, chứ ông Nội mình tìm hiểu về địa lý, tử vi, cúng kiến đều qua sách vở cũ của Cụ cố để lại, ai nhờ nhiều lắm mới làm và làm thì làm ko công, ko rõ lấy lý do hoặc là thật khi từ chối thường hay nói xem giúp địa lý thì tạm đc, nhưng cũng hao tài của nhà tôi, chứ bấm độn xem quẻ nói trc tương lai thì tổn thọ và phải bớt lộc đời con cháu sau này lắm. Nói am tường thì có lẽ là nâng tầm quá, mỗi lần làm gì đó liên quan thường mang kính rồi ngồi lật dở kỹ càng cả đống sách cũ, loại sách dùng giấy dầu nâu vàng như kiểu giấy bao xi măng, gáy sách dán bằng nhựa đường hay gì đó đen đen, và được cột bằng dây dù. Nhiều sách lắm, toàn chữ Tàu, dò dẫm rồi lấy bút bi viết nội dung tiếng Việt ra 1 tờ lịch. Đó là hình dung thực tế của mình cách Ông làm rồi nhé :LOL: (Nói về số sách này thì mình dám chắc là vẫn còn, đầy đủ theo bộ thì mình ko chắc vì trc khi về quê Ông có công tác ĐH Văn Khoa, những năm 90 có bạn bè đồng nghiệp, nghiên cứu, học trò gì về quê chơi mà xin sách,xin đồ vật, Ông hay mềm lòng mà cho tặng , còn cả bể bằng đá trắng, dĩa tô cổ, đồng xu cổ, mấy cây đao, kiếm có vỏ gỗ, nghiên mực bút lông, gạt tàn, ấm trà…sau khi Ông mất thì hiện tại lưu giữ trong tủ ở điện thờ chính nhà thờ tộc tại TC, YK, YY, NĐ. Bạn nào xin bản scan ở trên thì mình nghĩ là đc,nào có dịp về quê chụp hình cho xem.)
Thời Cụ cố ruộng đất nhiều, sau CM cào bằng thì Cụ cố đồng ý xung công hết chỉ trừ khuôn viên nhà đất của Cụ cố đang ở và khu mộ tổ trên gò Cao gần làng Vàng là nhất quyết ko chịu hiến dù 1 gang (cũng nhờ ông Nội đi làm CM mà ở nhà ko bị đấu tố đánh đập ép uổng thẳng tay) . Nhưng chuyện đất đai đấu tố khục khoặc cả mấy chục năm trời đến tận những năm 80 lúc ông Nội về lại quê vẫn chưa dứt, rồi ông Nội xuống nước chịu thu nhỏ khu mộ tổ lại còn 1/4 để dồn điền đổi thửa làm cánh đồng canh tác, cắt khu vườn sau nhà để làm ao htx, đen hơn nữa là mềm lòng để bọn xã cắm 2 cây cột điện đôi góc phía Đông rìa đất mộ tổ. Sau vụ cúng kiến mấy nhà trong làng đc xây từ ván áo quan và cột đình thì dở sách ra xem, từ đó Ông hay buồn và day dứt vì biết đã bị chạm nhiều đến phong thuỷ đất cát trong nhà khi hiến vườn làm ao ngay sau, thêm 1 vài hộ dân xung quanh xây nhà đã phá đi nhiều trụ đá, bia đá, non bộ trong vườn và khu bìa đất cho dù trc khi mất Cụ cố dặn ko đc đụng chạm bất kỳ thứ gì nếu ko coi sách( vì thời đi CM, tư tưởng ông Nội khác rồi, ko còn coi trọng sách vở địa lý phong thuỷ) Ông day dứt rồi mày mò tìm hiểu mãi tới 89 mới cúng xin âm dương chán chê rồi tải đá xanh về kè bờ ao sau nhà, xong xây bệ đặt 2 con rùa đá quay ra hướng ao htx, phía trong trồng tre ngà, xem như phần từ hàng tre ra tới ao ko còn là đất nhà mình nữa. Trên khu mộ tổ thì cho đào phần đất chôn 2 cột điện đôi ngang mặt ruộng, phía trong làm đài vọng nguyệt, hồ sen khá tốn kém mà chẳng mấy ai khùng ra đó ngồi ngắm, trồng thêm duy nhất 1 cây đại(cây sứ) hoa đỏ gần hết đất phía hướng Tây, dịch lư hương chính bằng đá qua 3 4m gì đấy so với vị trí cũ. Sau đó hơn năm thì mọi thứ ổn. Biểu giải thích những gì Ông làm thì mình chịu. Mỗi lần về quê Bố Mẹ mình hay các Bác thường chỉ từng bia đá, hàng cây rồi kể về ngày xưa của Ông và lý do Ông làm, còn năm 89 thì mình đc 5t, ton hót đi theo chầu chực oản xôi nên tận mắt chứng kiến.
Lười viết nên kể vắn tắt nốt những chuyện sau:
-Ông coi sao đó biết trc con cái lấy vợ tuổi gì, lấy vào năm nào, sinh mấy con, trai gái đều trúng phóc, Ông ghi ra giấy, ai giữ đc thì đối chiếu, Ông ko bao giờ nói lại.
-Ông đi đầu trong công tác tận dụng vật liệu tháo dỡ đình chùa sau CMV Hoá nên dùng nhiều cột đình về xây nhà, 3 ngày liền nằm mơ cùng 1 giấc mơ đi ra vườn thấy tượng rùa đá nhắm mắt, lần 1 dắt 1 bé gái, lần 2 đi 1 mình Ông, lần 3 thấy Bố mình. Năm 88 chị đầu mình mất, năm 98 Ông mất, năm 2008 Bố mình mất. Chị đầu chưa sinh ra Ông đã lên chùa xin gởi chị, mà đẻ ra Bố mình ko chịu cho Ông đưa ra chùa, đc 7 năm thì mất tại cầu ao htx có 2 con rùa quay ra đó. Bố mình buồn trách móc Ông bấm số này kia, Ông bảo ko ngại tổn thọ bày cách giữ con mà ko nghe, Bố nổi sùng lên lấy búa tạ ra đập đầu rùa đá, miệng nói mỗi khi xuống tay : Này thì bói này, này thì tin này. Ông chỉ buồn rầu đứng nhìn. Trước lúc Ông mất 1 tuần, tự nhiên vết thương thời chiến tranh hành chân đi cà nhắc mà cứ đi bộ ra bưu điện xã 2 3 lần,gọi vô trong Nam cho tất cả các con: Thầy nhớ các cháu, cho chúng nó về chơi. 2 Bác cho anh chị về chơi, riêng Bố mình thì ko. Đc 1 tuần anh chị chuẩn bị bắt tàu đi vào Nam thì Ông ngủ ko dậy nữa. Cả nhà về chịu tang, Bố ko khóc, cứ lầm lỳ, trc ngày đi ra thắp hương rùa đá phía sau. Suốt 9 năm Mẹ mình giỗ Ông sao Bố ko quản, riêng năm Bố mất lại đòi cúng giỗ cho Ông. Trc khi Bố mình mất vài ngày, Mẹ mình nằm mơ Ông về hỏi giấy tờ đâu? Mẹ mình tưởng làm giỗ chưa trọn, đi xem bói, bà bói bảo ko có gì. Lúc về nhà Bố hỏi đi đâu về vậy, Mẹ ko dám chối là đi coi bói, Bố bảo: chưa chừa à mà bói vs toán. Đc mấy hôm cũng ngủ ko dậy luôn. Sau đi khai tử ngoài Phường, lục trong mớ giấy tờ có tờ lịch Ông viết cho Bố, có dòng Mậu Thân-Bính Thìn-Mậu Tý gạch chân.
Ông cũng lấy ván gỗ áo quan về làm cửa bếp, đêm trên mái bếp cứ rầm rập tiếng chân người đi, Ông lấy gạo muối 7h tối ném tứa lưa lên mái bếp, miệng khấn nôm gì đấy, chiều tối hôm sau cúng oản, xôi, cháo đậu rồi lấy 1 tảng đá xanh sân chùa chẻ làm 2, đục lỗ trũng chôn làm bản lề cửa bếp.
-Mình sinh được 3 tháng, khóc dã đề, Ông lấy giấy vẽ chữ Tàu lên, xong lấy dao đẽo 4 chân giường mỗi chân 1 mảnh gỗ, gói vô lá bùa, chẳng biết làm gì nữa, sau ko khóc nữa, nghe Mẹ kể vậy.
-Biết trước em trai ông Nội té xong liệt giường gần 2 tháng rồi mất, Ông biểu lên nhà con ở tx Ninh Bình tháng sau hãy về, mà ông nội chú ko nghe.
-Ngày bốc mộ Ông, các Bác ko biết coi sách của Ông nên đi coi thầy tận trong Bình Lục HN, thầy bày 3h sáng bốc, Bố biểu nửa đêm tháng 11 rét mướt ai chịu nổi, 5h sáng hãy cải táng. Bác cả ko nghe, đêm hôm trc Bác cả nằm mơ Ông về, đứng quay lưng 2 tay chắp sau đít nhìn mặt trời ko nói gì. Nhưng nhất nhất theo lời thầy 3h sáng cúng kiến rồi cải táng. Đào tới đâu, nước dâng tới đó, chật vật hơn 4h sáng mới tới quan tài. Bố vs mấy người lên sau, hun rơm đốt đuốc mù mịt, mấy người kia bốc mộ lên vẫn thấy gân, đòi ngồi lóc, lại còn thiếu cốt. Bố bảo thôi để tôi lóc, tội Ông đau, vừa nhúng vô thau rượu chuẩn bị lóc thì gân rời ra, xương cốt được tìm đầy đủ luôn. Đúng lúc hơn 5h sáng 1 chút. Sau vụ đó Bác ko ỷ thế huynh trưởng nữa, tự nhiên đầm tính, thu xếp nhà cửa trong Nam rồi ra trông coi nhà thờ tộc.
-Trước 2đêm Bố mình mất, tự nhiên đang làm xa nhà, ko ngủ được, bt có mấy khi gọi di động, Bố Mẹ xài chung đt, mình mà nhắn kiểu gì Mẹ cũng nhắn lại. Đêm đó nhắn tin hỏi han, kể lể này kia ko thấy Mẹ nhắn lại. Sau đám tang Mẹ kể Bố đọc tn đt xong ra ban công hút thuốc rồi vào. Đêm hôm sau thì Bố ngủ ko dậy nữa. Về tới nhà chịu tang thì đã niệm xong, vừa vứt cái balo xuống thì tờ bùa phủ mặt Bố mình bị gió nâng lên khiến mình thấy mặt, họ trang điểm trắng bệch, môi tô son màu cam. Xót xa quá vỡ oà lên khóc. Đám xong đi làm tiếp đến 49 ngày thì về cúng 49 ngày, tự nhiên trằn trọc mãi ko ngủ đc. Cứ thấy tủi thân rồi rơm rớm nước mắt. Dưới nhà nghe tiếng Mẹ ho sặc sụa, chạy xuống thì Mẹ biểu: Bố mày vừa về, Mẹ ngủ lơ mơ thấy dáng ổng nhẹ nhàng đi vô dù cửa đóng, ổng đứng nhìn Mẹ xong quay đi ra. Lúc mình xuống, nghe phòng Mẹ mùi thúi thúi, được 1 lúc thì hết. Nghe thì nghe thế thôi, chứ ko tin lắm, nghĩ Mẹ nhớ thương rồi mộng mị, nhưng còn mùi hổi thì ko giải thích đc. Hơn tiếng sau mình lên lại phòng nghỉ tiếp, vẫn trằn trọc và chảy nước mắt, cảm giác cứ buồn lắm. Thế rồi 3h sáng ra cầu thang hút thuốc, tại giếng trời vẫn mở. Thì thấy con đom đóm ko nháy, cứ bay từ từ lên tới tấm kiếng đậy giếng trời, rồi đậu mãi ở đó. Mình ngồi nhìn lên rồi tuy đàn ông nhưng lại bật khóc nức nở, Mẹ mình nghe thấy dậy bật đèn hỏi thì mình im im vô phòng ngủ tiếp. Hôm sau cũng chẳng bàn tán gì vs Mẹ luôn. Truyện nghe mùi hôi 1 lát trong phòng, và thấy con đom đóm ko nháy là 100% mình thấy, và cũng ko biết giải thích sao.