Gối uyên ương là chiếc gối được thuê thùa cẩn thận hình ảnh đôi uyên
ương tình tứ không rời hay là chiếc gối đủ dài, đủ rộng để cặp tình nhân
có thể gối đầu mỗi khi ân ái? Hậu thế vẫn chưa thể làm rõ tên gọi này.
Nhưng cụm từ “uyên ương” cũng đủ toát ra ý nghĩa, đó là vật sở hữu chung
của cả người nam và nữ trong cuộc ân ái. Nếu chỉ dành cho một người
gối, e sẽ chẳng còn tên gọi ấy mà phải đổi thành “gối cô đơn”.
Ngoài ý nghĩa này, gối uyên ương còn được phụ nữ thời xưa mang làm
tặng phẩm cho người tình. Điển hình của việc này là câu chuyện của Tào
Tử Kiến và chị dâu Chân Mật (vợ
yêu của Tào Phi). Ngay khi về làm dâu họ Tào, vẻ đẹp sắc nước hương
trời của Chân Mật đã khiến cả bố lẫn em chồng xiêu lòng. Mãi tới khi
nàng bị Tào Phi đày ra Nghiệp Thành, ép chết vào năm 233, Tào Thực mới
công khai bày tỏ nỗi tương tư, thương xót cho người con gái bạc mệnh.
Tương truyền, Chân Mật sau khi chết hóa nữ thần trên sông Lạc Thủy. Tào
Thực trong một chuyến du ngoạn sông này, nằm mộng giữa đêm khuya, gặp
được nàng. Hai người họ mừng mừng tủi tủi, quấn quít ân ái tới sáng mới
tàn cuộc vui. Trước phút chia lìa, nàng Chân tặng lại cho người tình
chiếc gối vương mùi hương của mình để hai người mãi tương tư về nhau, dù
thần linh – người phàm cách biệt ngàn trùng. Câu chuyện này chỉ là giai
thoại được lưu truyền trong dân gian, nhưng toát lên ý nghĩa lãng mạn
của tích tặng gối cho người tình.

Nàng Chân Mật hồng nhan bạc mệnh.

Ngay chính công chúa Cao Dương thời
Đường cũng từng âu yếm dành tặng cho tình nhân của mình chiếc gối làm
tín vật. Và câu chuyện tình vượt khỏi sự ràng buộc của lễ giáo phong
kiến đã đẩy nàng công chúa táo tợn thời Đường lâm vào thảm kịch.
Được gả cho con trai tể tướng Phòng Huyền Linh là Phòng Di Ái, nhưng
với tính cách cao ngạo, thích tự do của mình, công chúa Cao Dương luôn
cảm thấy bất hạnh bởi cuộc sống phu thê nhạt nhẽo. Về sau, Cao Dương
tình cờ gặp Biện Cơ, vị cao tăng có công đầu trong việc biên soạn cuốn
“Đại Đường Tây vực ký”. Tuy là kẻ xuất gia nhưng Biện Cơ tướng mạo oai
phong đường vệ, tuấn tú khôi ngô, lại hành xử khiêm nhường đúng mực,
khiến công chúa Cao Dương đem lòng thầm thương trộm nhớ. Hai người họ
nhanh chóng quấn quít như đôi uyên ương, ngày ngày hò hẹn giữa chốn
thanh tịnh nơi cửa chùa hay chỗ hoang vắng, ít người qua lại.
Mối tình
tội lỗi kéo dài suốt 8 năm và họ sinh cho nhau một cặp “tiên đồng ngọc
nữ”. Trong khoảng thời gian mặn nồng, công chúa Cao Dương tặng cho Biện
Cơ rất nhiều tín vật, quý giá hơn cả là chiếc gối ngọc – một vật phẩm
chuyên dùng trong hoàng thất. Mối tình của họ cũng bị bại lộ từ chính
tín vật tình yêu này.